Nowy system finansowania JST ma niewątpliwą zaletę – po raz pierwszy uwzględnia zróżnicowanie potrzeb wydatkowych samorządów wynikające z obiektywnych uwarunkowań zewnętrznych. Znaczna część „determinant wydatkowych” zbliża nas do tego celu, ale dotychczasowy zestaw wskaźników wymaga krytycznej refleksji i pewnych zmian. Kluczowe wyzwania to ograniczenia wynikające z narzuconych limitów – takich jak +/- 25% w zakresie przeliczeniowej liczby mieszkańców – które prowadzą do nieadekwatnych dochodów niektórych samorządów. Choć mogą one pełnić funkcję przejściową, łagodzącą skutki reformy, w dłuższej perspektywie wymagają zniesienia lub modyfikacji. Dodatkowo, niewłaściwie dobrane determinanty w niektórych sektorach oraz nieuwzględnienie kluczowych czynników, takich jak gęstość zaludnienia i struktura sieci osadniczej, utrudniają dopasowanie mechanizmu finansowania do rzeczywistych potrzeb JST. Konieczne jest poszukiwanie rozwiązań, które pozwolą by algorytm ustawowy naliczania potrzeb wydatkowych lepiej odzwierciedlał rzeczywiste zróżnicowanie tych potrzeb, a równocześnie był neutralny w stosunku do podejmowanych przez samorządy decyzji odnoszących się do organizacji dostarczania usług publicznych. Prace nad ewentualnymi modyfikacjami obowiązującej ustawy można wykorzystać także do dyskusji o zwiększeniu autonomii samorządów w zakresie kształtowania ich dochodów budżetowych. Narodowy Instytut Samorządu Terytorialnego prowadzi obecnie analizy, które pod koniec roku powinny pozwolić na przedstawienie rekomendacji w tym zakresie, a dyskusja podczas Kongresu zapewne przyczyni się również do wskazania konkretnych propozycji dot. zmian w zakresie kształtowania dochodów budżetowych samorządów.